Zboża mają kluczowe znaczenie w światowej produkcji żywności pochodzenia roślinnego. W Polsce wysiewa się wiele rodzajów roślin uprawnych m.in. pszenicę, owies, jęczmień, pszenżyto i kukurydzę. Wśród nich znajdują się zarówno zboża jare, czyli jednoroczne rośliny uprawne wysiewane na wiosnę i zakwitające w tym samym sezonie wegetacyjnym, jak i ozime, których termin siewu przypada na okres od września do października. Zobacz, czym charakteryzują się dwa najważniejsze typy zbóż uprawianych na rodzimych polach – pszenica i żyto.
Pszenica ozima – najczęściej uprawiane zboże w Polsce
Rolnicy mogą wybierać spośród kilku grup jakościowych. Najwyższa jest klasa E opisywana jako pszenica ozima elitarna. Nasiona z tej grupy mają najlepszą wartość przemiałową i są dodawane do klas A i B, aby podnieść parametry jakościowe mąki. To niezwykle wymagające odmiany, które wymagają zbilansowanego nawożenia mineralnego. Wspomniana klasa A cechuje się bardzo dobrą jakością wypiekową i dobrze reaguje na wzrost intensywności uprawy pod kątem ilości oraz jakości ziarna. Jeżeli chodzi klasę B, ziarno ma niższe parametry jakościowe, niemniej odznacza się bardzo wysokim potencjałem plonowania.
Pszenica ozima chlebowa nie wymaga przy tym intensywnej agrotechniki. Z kolei pszenica ozima paszowa w klasie C znajduje zastosowanie przy produkcji pasz treściwych dla zwierząt, ale – zważywszy na niską przydatność do przemiału – nie ma wartości wypiekowej. Ostatnia klasa obejmuje ziarno o niższej zawartości białka dedykowane do produkcji ciast i ciasteczek (pszenica ozima ciasteczkowa w klasie K).
Odmiany mieszańcowe i populacyjne żyta
Żyto ma stosunkowo małe wymagania glebowe, przez co może być uprawiane na glebach klasy V i VI przy odczynie poniżej 5. Polscy rolnicy coraz chętniej wybierają odmiany mieszańcowe, które wykazują wysoki potencjał plonowania (o 20% wyższy niż odmiany populacyjne). Warto przy tym zaznaczyć, że hybrydy są tak samo odporne na choroby jak żyta populacyjne. Co ciekawe, te pierwsze mają mniej substancji niepożądanych, obniżających efekty produkcyjne, co świadczy o lepszej jakości ziarna.
Z tego względu wiele gospodarstw hodowlanych prowadzi uprawę hybryd na cele paszowe. Z badań wynika, że te odmiany charakteryzują się też większą liczbą opadania w stosunku do żyta populacyjnego. Oczywiście, największe znaczenie ma wykorzystanie zboża jako pasza. Niemniej, w przypadku nadwyżki plonów, nic nie stoi na przeszkodzie, aby sprzedać je na cele konsumpcyjne.
- Zewnętrzny materiał partnerski